Deze Horror / Biografie film heb ik gisteren gekeken i.v.m. de "Horrorfilm Challenge", want anders had ik hem waarschijnlijk links laten liggen omdat ik er geen hoge verwachtingen van had (geldt tegenwoordig helaas voor vrijwel alle nieuwe horrorfilms die uitkomen). Het is inmiddels een halve eeuw geladen dat de dit jaar overleden regisseur William Friedkin met "The Exorcist (1973)" een nieuwe norm zette voor de bovennatuurlijke horrorfilm en daar kan deze "The Pope's Exorcist" op geen enkele wijze aan tippen. Deze film heeft ook niets te maken met de film uit 1973.
Gabriele Amorth overleed in 2016 en liet meerdere boeken achter waarin hij uitvoerig over zijn ontmoetingen met bezeten mensen schreef. De pater beweert 30.000 demonen uitgedreven te hebben, maar in de meeste gevallen ging het om slachtoffers met mentale problemen (zo'n slachtoffer zien we ook in deze film in de vorm van de vrouw Rosaria, gespeeld door Bianca Bardoe, die zelfmoord pleegde en waar Gabriele zich schuldig over voelt). In twee procent (wordt ook in de film genoemd) van de gevallen zag hij werkelijk een bewoner van de hel een mens besturen. "The Pope’s Exorcist" gaat over zo’n ontmoeting, maar helaas is dit verhaal volledig fictief.
Gabriele Amorth (Russell Crowe) is de beste exorcist van de wereld en op 4 juni 1987 voert hij in Italië een succesvolle en officieuze duiveluitdrijving uit, waarbij hij o.a. een varken gebruikt, en dat komt de pater duur te staan als hij zich voor zijn acties moet verantwoorden bij zijn superieuren in Rome en vooral tegenover kardinaal Sullivan (Ryan O'Grady). Maar Gabriele legt alleen verantwoording af bij de paus (Franco Nero) in Vaticaanstad. Zijn directe opdrachtgever die evenals hem erin gelooft dat het kwaad op Aarde ronddwaalt. De paus geeft Gabriele dan ook een nieuwe opdracht als er een bijzondere zaak zich in een bouwvallige verlaten abdij in Spanje ontvouwt.
Daar is Julia (Alex Essoe) namelijk noodgedwongen ingetrokken met haar twee kinderen, te weten de rebelse dochter Amy (Laurel Marsden) en het stille zoontje Henry (Peter DeSouza-Feighoney), na het overlijden van haar man en al gauw vertoont haar zoontje Henry vreemde trekken die veel weg hebben van een demon. Gabriele is ervan overtuigd dat hij opnieuw te maken krijgt met iemand die aan een geestesziekte lijdt, maar hij komt na zijn bezoek al snel tot de ontdekking dat hij deze keer oog in oog komt te staan met het kwaad dat zich in het kind Henry huisvest.
Russell Crowe speelde ooit in Oscar winnende films en "The Pope’s Exorcist" hoort zeker niet in dat rijtje. Ondanks dat hij in een carrière dip zit, doet hij op een leuke manier zijn best om Gabriel Amorth een warme uitstraling te geven, met een rauw randje. Zo drinkt hij alcohol voor het exorcisme en maakt hij flauwe grapjes omdat demonen schijnbaar moppen haten. Regisseur Julius Avery zag er waarschijnlijk ook de lol van in om Russell verkleed als een pater op een rode Vespa rond te laten rijden. Hij doet het regelmatig en de film laat het zelfs lijken alsof hij van Rome naar Spanje rijdt op de scooter 😄
Er zijn al tientallen films waarin duiveluitdrijvingen centraal staan en op dat gebied heeft "The Pope’s Exorcist" dan ook helemaal niets nieuws te bieden. Dat het hoofdpersonage is gebaseerd op een echte duiveluitdrijver uit Vaticaanstad en sommige gebeurtenissen gebaseerd zijn op de verhalen die Gabriele Amorth in zijn boeken heeft geschreven, zouden de film een stuk boeiender en spannender kunnen maken. Maar het nadeel is dat de horrorfilm nooit echt onder je huid kruipt en nooit echt boeiend, spannend of eng wordt, hoewel er wel aan aantal creepy momenten (o.a. als Amy in een soort van spin verandert) inzitten. Ook moet je natuurlijk niets van de "gore" verwachten. De enige twee momenten waarbij "gore" een heel klein beetje van toepassing is als pater Esquibel (Daniel Zovatto), min of meer de sidekick van Gabriele, in zijn oor wordt gebeten door Henry en als moeder Julia door haar bezeten dochter Amy in de hand wordt gebeten.
Dit is vooral te wijten aan het verhaal dat we we inmiddels al vaker hebben gezien, maar ook aan de minder overtuigende speciale effecten (zoals groter wordende monden) die grotendeels met behulp van een computer op het scherm zijn getoverd. Wat dat betreft mis ik tegenwoordig de horroreffecten van de jaren 70, 80 en 90 films die zonder computer zijn gemaakt en die veel meer effect hebben dan degene gemaakt met een computer en het komt het realisme ook niet ten goede. Visueel (inclusief de kleuren) gezien mocht de film er overigens best wezen, want de beelden van de abdij (inclusief de catacomben) en natuurlijk van het beeldschone Rome, zijn een lust voor het oog.
"The Pope’s Exorcist" begon opzicht best aardig met het exorcisme in Italië waarbij een varken gebruikt wordt en die dan uiteindelijke doodgeschoten wordt (als de demon zich verplaatst heeft in het varken), waarna we de klassieker "She Sells Sanctuary" van de rockband "The Cult" te horen krijgen. Maar het verhaal heeft weinig subtiliteit en transformeert in de tweede helft in een regelrechte foute horrorfilm. De Spaanse abdij waar het Amerikaanse gezin intrekt is een overduidelijk spookhuis (zo verdwijnt moeder Julia bijna in een bed en krijgt dochter Amy te maken met een demon in een kast) en de demon, te weten Asmodeus die bekend staat als de koning van de hel, die Henry overneemt heeft duidelijk "The Exorcist" uit 1973 gezien.
Alle clichés (o.a. ledematen in onmogelijke posities, een rammelend bed, tegen de muur opklimmen en aan het plafond hangen) passeren de revue en zelfs zijn confrontaties met Gabriele zijn weinig overtuigend. De demon wil Gabriele overnemen en zo de katholieke kerk infiltreren. Tegelijkertijd is er een complot rond de duistere geheimen van het Vaticaan, dat zeker het dieptepunt van de film is omdat het onnodig voelt. Dat laatste geldt ook min of meer voor het verleden van Gabriele tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarin hij wordt afgeschilderd als een lafaard.
De onbedoeld grappige scènes, zo zegt Gabriele regelmatig "koekoek" tegen meisjes en maakt hij een leuke opmerking over koffie (wat gevoelig ligt in Italië) en suiker als hij zich moet verantwoorden bij zijn superieuren in Rome, maken "The Pope’s Exorcist" eigenlijk nog een best vermakelijke slechte film. En vooral de scène met de koffie en suiker was geinig, waarbij er gezegd wordt:
Sister: Father Amorth, caffe latte?
Gabriele: At this time of the day? Are you crazy?
Gabriele: Double espresso, Sister.
Sullivan: Sugar?
Gabriele: Sugar is the work of the devil. No, thank you.
Ook de scène waarbij de bezeten Henry zijn moeder omhelst, en hij een borst van haar vastpakt ,vond ik wel geinig en daarbij wordt ook gezegd:
Julia: Henry, stop!
Henry: This baby's hungry, you fat cow.
Julia: What? What are you saying?
Henry: You never breastfed me, Mommy.
Julia: What?
En dat de film niet heel slecht is, is ook te danken aan Russell Crowe die de rol van Gabriele Amorth meer dan uitstekend speelt en dat zelfs met een Italiaans accent. Maar het blijft lastig om hem los te koppelen van de rollen die hij eerder heeft gespeeld.
Peter DeSouza-Feighoney als Henry deed het opzicht verdienstelijk, maar hij kon niet echt een vuist slaan als de bezeten Henry, zoals de jonge Linda Blair dat destijds in "The Exorcist" wel uitstekend kon. Verder deed Daniel Zovatto het nog verdienstelijk als pater Esquibel en de kleine grapjes en chemie tussen hem en Russell Crowe, waren best leuk en goed. Omdat hij al vroeger een relatie had met de vrouw Adella (Carrie Munro), krijgen we zelfs nog wat naaktheid (in twee scènes) te zien in de vorm van borsten. En verder is het natuurlijk leuk om de legendarische Franco Nero in de rol van paus te zien. Hij speelde in een aanzienlijk aantal spaghettiwesterns en met name in de jaren 70 was hij populair in Italië.
"The Exorcist" is nog steeds de spannendste en engste horrorfilm waarin een duiveluitdrijving centraal staat. En we weten inmiddels dat deze klassieker gewoon niet te evenaren of te overtreffen is. Wat misschien in dit geval "The Pope’s Exorcist" gelijk ook de das omdoet. "The Pope’s Exorcist" komt te vaak onbedoeld grappig uit de hoek of grijpt het naar clichés van "The Exorcist" en andere vergelijkbare horrorfilms. Russell Crowe doet zijn best en maakt deze film vooral nog het kijken waard, maar ook hij kan niet in zijn eentje deze film niet naar een voldoende tillen. Er wordt op het einde nog gehint naar een sequel, maar dat is een horde die beter niet genomen kan worden.
